چرخه عمر محصول چه مراحلی دارد؟

در این مقاله از مدیرنو؛ به مراحل و استراتژی های چرخه عمر محصول چیست می پردازیم. هر محصول یک چرخه‌عمر خاص خود را دارد و این یک فرآیند پیوسته است. درست از زمان توسعه و معرفی محصول تا زمانی که به بلوغ می رسد و در نهایت افول می یابد و از دور خارج می شود. می توانید این جنبه ها را از طریق مثال هایی برای چرخه عمر محصول مختلف که در ادامه شرح خواهیم داد بهتر درک کنید.

چرخه عمر محصول چیست ؟

به مراحلی که یک محصول از زمان معرفی در بازار تا خروج از بازار طی می کند چرخه‌عمرمحصول می گویند. مراحل چرخه عمر محصول شامل چهار گام است: معرفی، رشد، بلوغ و افول.

بسیاری از محصولات همچنان در حالت بلوغ طولانی مدت باقی می مانند. با این حال، در نهایت، در هر چرخه، محصول در نهایت از بازار خارج می شود. خروج از بازار ممکن است به دلیل عوامل متعددی مانند اشباع، رقابت، کاهش تقاضا و حتی کاهش فروش باشد. تجزیه و تحلیل چرخه‌عمرمحصول می تواند به شرکت ها در ایجاد استراتژی هایی کمک کند که آنها را قادر به حفظ طول عمر محصولات و حتی سازگاری با شرایط بازار کند.

مزایای استفاده از چرخه عمر محصول

چرخه‌عمرمحصولات برای تعیین چگونگی عرضه محصولات به مصرف کنندگان استفاده می شود.

هنگامی که یک محصول در اولین مرحله از مراحل چرخه عمر محصول خود، با موفقیت در بازار معرفی می شود، در حالت ایده آل باید تقاضا و محبوبیت آن نیز افزایش یابد.  در آخرین مرحله، محصول به تدریج از بازار خارج می شود. اینجاست که مدیریت چرخه‌عمرمحصول برای همه مشاغل مفید می شود. مدیریت صحیح چرخه‌عمرمحصولات تضمین می کند که، محصولات به خوبی کار کرده و پس از مدت زمان طولانی در بازار به مرحله بلوغ برسند.

مراحل چرخه عمر محصول

۱- مرحله معرفی محصول

معرفی یک محصول زمانی منجر به فروش خواهد شد که مردم از وجود آن آگاه شوند.

مصرف کننده‌ها از طریق تبلیغاتی که سازمان‌ها برای معرفی محصول انجام می‌دهند، با محصول آشنا می‌شوند. هزاران راه برای تبلیغات و آگاه سازی مشتریان وجود دارد و تبلیغات معمولاً پرهزینه‌ترین مرحله برای آگاه سازی سریع جامعه از محصول یا خدمت جدید می‌باشد.

هزینه‌های اضافی مانند بسته بندی و توزیع نیز اضافه خواهد شد. در مرحله معرفی محصول، فروش پایین بوده و هزینه‌های مقدماتی به میزان قابل توجهی از سود حاصل از فروش بیشتر می‌باشد. در مرحله معرفی تمرکز سازمان بر روی آگاه سازی مشتریان از حضور محصول و خدمات جدید در بازار و فراهم آوری بستر مناسب برای افزایش تقاضا در آینده می‌باشد.

۲- مرحله رشد محصول

مرحله رشد، یک دوره رشد سریع و درآمدزا می‌باشد.

با افزایش آگاهی مشتریان از محصول یا خدمات جدید، احتمال خرید مشتری و درنتیجه افزایش فروش محصول بیشتر خواهد شد. موفقیت محصول یا خدمت در یک منطقه میتواند باعث معرفی محصول به سایر مناطق شود. که افزایش فروش می‌تواند باعث افزایش تقاضا و درنهایت منجر به فروش بیشتر شود. در این مرحله احتمال حضور و معرفی محصولات رقابتی توسط دیگر شرکت‌ها نیز وجود دارد. این موضوع میتواند منجر به رقابت قیمتی، هزینه‌های اضافی در تبلیغات و … برای حفظ تقاضا شده که هزینه‌های رقابتی هستند.

۳- مرحله بلوغ محصول

این مرحله طولانی ترین مرحله چرخه عمر محصول است. محصولات در مرحله بلوغ در سودآورترین حالت خود هستند.

فروش محصولات در مقایسه با مرحله رشد کندتر شده اما ادامه‌دار است تا محصول تبدیل به رهبر بازار شود. ادامه دادن تبلیغات در این مرحله باعث افزایش و جذب مشتریان شده اما به‌طورمعمول هزینه تبلیغات در این مرحله کمتر از هزینه‌ی تبلیغات برای محصول جدید می‌باشد.

به‌عنوان‌مثال شرکت‌های موفقی مثل کوکاکولا هزینه تبلیغات را صرف محصولات به بلوغ رسیده خود کرده تا نام تجاری خود را در بازار و در بین مردم تقویت کنند. درحالی‌که رقابت با سایر شرکت‌ها و فروش ممکن است منجر به کاهش سهم بازار و درنتیجه کاهش سود شود. در مرحله بلوغ، تمرکز شرکت بر روی استراتژی های حفظ سهم بازار و تا حد ممکن طولانی تر کردن چرخه‌ عمر محصول می‌باشد. بسیاری از سازمان‌ها در این امر موفق عمل کرده‌اند.

۴- مرحله پایانی؛ مرحله افول

در این مرحله فروش محصول به دلایل مختلف کاهش می‌یابد.

دلایل افت فروش می‌تواند اشباع شدن بازار و یا منسوخ شدن محصول باشد. در این مرحله سازمان راه‌های مختلفی پیش روی خود دارد. میتواند محصول را به‌طور کامل از بازار خارج کند. با کاهش تبلیغات و بازاریابی سود حاصل از فروش کم را کاهش دهند. یا هزینه‌های تولید محصول را کاهش داده و زمان بیشتری نسبت به رقبا برای خروج و تولید محصول رقابتی داشته باشند.

مثال برای چرخه عمر محصول

برای درک تمامی این مراحل، می‌توانیم نگاهی به نمونه‌های روندهای عمر محصولات بیندازیم. این مثال‌ها به ما کمک می‌کند بفهمیم یک محصول چگونه معرفی و چگونه مراحل مختلف را طی می‌کند. با این حال، اگر می خواهید مدیریت چرخه‌عمرمحصول را حرفه ای دنبال کنید، ممکن است این مثال ها کافی نباشند. چند مثال از روندهای عمر محصولات:

• ماشین تحریر

ماشین‌های تحریر به بهبود سرعت و کارایی نوشتن کمک کردند. با این حال، با گذشت زمان دستگاه های جدیدتری مانند کامپیوتر و لپ تاپ معرفی شدند و تقاضا برای ماشین تحریر کاهش یافت. در نهایت به بلوغ رسیدند و از بازار خارج شدند.

• VCR

VCR ها عملاً پس از ظهور سی دی، دی وی دی و در نهایت اینترنت حذف شدند.

• وسایل نقلیه الکتریکی

خودروهای الکتریکی در حال حاضر در مرحله رشد هستند، بنابراین تقاضای آنها در حال افزایش است.

کلام آخر

هدف نهایی از تجزیه و تحلیل چرخه‌عمرمحصول، مدیریت درست زنجیره تأمین در هر مرحله می‌باشد.

حاصل اطمینان از اینکه مشتریان در زمان مناسب آنچه را که می‌خواهند داشته باشند و این کار با صرف کمترین هزینه صورت گیرد. درک درست مراحل و استراتژی های چرخه عمر محصول و مدیریت هوشمندانه آن به سازمان‌ها جهت رسیدن به اهداف آنها کمک فراوانی می‌کند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در این مورد به صفحه آموزش درون سازمانی و آموزش بازاریابی و فروش مدیرنو مراجعه فرمایید. 

با مادر ارتباط باشید.

منابع: emeritus ، هیئت تحریریه مدیرنو

برچسب ها: مراحل و استراتژی های چرخه عمر محصول , مثال برای طولانی ترین مرحله چرخه عمر محصول