در این مقاله از مدیران نواندیش؛ به اینکه وظایف رهبر در هر مرحله از کسب و کار چیست می‌پردازیم. آیا می دانید رهبر در هر مرحله از کسب و کار چه وظایفی دارد؟رهبری و هدایت سازمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و رهبر باید با اصول اساسی و مهم در رهبری افراد آشنایی داشته باشد. رهبر هر سازمان با توجه به تعداد پرسنل، باید موارد ویژه‌ای را مدنظر قرار دهد که در این مقاله به این موارد پرداخته‌ایم:
وظایف رهبر کسب و کار
تعداد افراد تیم: ۱ نفر
۱- یکی از وظایف رهبر کسب و کار ، تعریف چشم انداز و ارزش‌ها و مأموریت سازمان است.
ثبت کردن مواردی از قبیل به چه چیزی می‌خواهید برسید، چرا می‌خواهید برسید و چطور برای رسیدن به آن برنامه ریزی می‌کنید ابتدایی‌ترین گام این مرحله از کسب و کار است. این سؤالات چراغ راه کسب و کار شماست و می‌تواند باعث تمرکز بهینه در طول مسیر گردد تا کسب و کارتان از ریل اصلی خارج نشود.
۲- از رهبران و کتاب‌های رهبری یاد بگیرید.
رهبری بهینه در کسب و کارهای کوچک مستقیماً با رشد شما در کسب و کار ارتباط دارد. یک رهبر موفق فردی اهل مطالعه و کتاب خوان است. از آخرین دوره آموزشی که برای ارتقای توانمندی‌های خود شرکت کردید چقدر می‌گذرد؟
تا جایی که برایتان مقدور است در کلاس‌ها، دوره‌های مدیریتی شرکت کنیدو از کتاب‌های این حوزه هم غافل نشوید.
۳- عاشق کارتان باشید.
شما به‌عنوان رهبر سازمان باید عاشق کارتان و چرایی انجام آن باشید، تا بتوانید در شرایط سخت در وهله اول دوام آورده و در گام بعد ابتکارهای لازم جهت خلاصی از شرایط بحرانی را خلق کنید.
باید به خاطرداشته باشید درصورتی‌که توانایی شما ۴ از ۱۰ باشد، توانایی تیم شما عددی بیشتر از ۳ نخواهد بود. به همین دلیل بالا بردن مهارت‌ها و توانمندی‌های شما، نتایج بهتری را در کسب و کارتان رقم خواهد زد.
وظایف رهبر کسب و کار و سازمان در تعداد افراد تیم: تا ۴ نفر
۱- در استخدام‌ها، اعتماد را در اولویت اول قرار دهید.
اعتماد در استخدام یکی از اولویت‌های اصلی این مرحله است. در این مرحله نمی‌توانید افراد حرفه‌ای را به کار بگیرید، پس افرادی که به تیم شما اضافه می‌شوند باید افرادی متعهد و کوشا باشند. چنین افرادی در طول مسیر به توانمندی‌های خودشان افزوده و همگام با سازمان شما رشد می‌کنند.
استخدام مناسب می‌تواند هزینه‌های سربار مربوط به حوزه منابع انسانی را همچون آموزش‌های مضاعف، هزینه‌های ورود و خروج پرسنل، تشنج‌های سازمانی حاصل از منابع انسانی غیر کارآمد و… را به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش داده و این امر نهایتاً باعث سودآوری و رشد بالاتری برای کسب و کار شما خواهد شد که در مقاله “چگونه بهترین‌ها را استخدام کنیم؟” به‌طور کامل به این موضوع پرداخته‌ایم.
۲- سؤالات مناسبی در مصاحبه بپرسید.
یکی از سبک‌های کاربردی سؤالات در مصاحبه، استفاده از سؤالات رفتاری است. سؤالات رفتاری نوع تعامل افراد را در موقعیت‌های مختلف مشخص می‌کند. یکی از شاخص‌های کلیدی در پیش بینی رفتار آینده افراد، رفتارهای گذشته فرد است. اگر فردی در شغل‌های قبلی خودش بازه‌های بین ۶ الی ۱۲ ماه ماندگاری داشته و بدون دلیل توجیه کننده مجموعه‌های قبلی را ترک کرده، به‌احتمال‌زیاد در سازمان شما هم مدت زمان زیادی دوام نمی‌آورد.
یکی از بهترین سؤال هایی که می‌توانید در این حوزه از شخص موردنظر بپرسید، دلایل ترک پست‌ها و سازمان‌های قبلی است!
شخصی که تمامی دلایل را کمبود و کسورات سازمان‌های قبلی عنوان می‌کند باید بیشتر مورد ارزیابی قرار گیرد. شخصی که پشت سر مدیر قبلی بدگویی می‌کند. به‌احتمال‌زیاد پشت سر شما هم همین سناریو وجود خواهد داشت.
سؤال های هوشمندانه از گذشته می‌تواند اطلاعات بسیار مفیدی از متقاضیان کار برایتان به ارمغان بیاورد. به یاد بسپارید انجام مصاحبه‌های چند مرحله‌ای به‌مراتب نتایج بهتر و مفیدتری به شما خواهند داد.
۳- رهبر و سرپرست تیم کوچک کسب و کار خودباشید.
تحقیقات ثابت کرده که شما به‌عنوان یک سرپرست یا مدیر، هر چیزی را باید ۷ بار تکرار کنید تا پرسنل آن را بشنوند! یکی از وظایف رهبر کسب و کار و سازمان پیگیری است. بهتر است خودرا مسئول تکرار و پیگیری امور بدانید. اگر افرادی را که استخدام می‌کنید مورد علاقه شما باشند و انتظارداشته باشید هر آن چیزی که برای شما بااهمیت است، برای آنها هم مهم باشد، سخت در اشتباهید.
مرور و هضم چشم انداز، مأموریت و ارزش‌هایتان می‌تواند شمارا در انتقال هر چه‌بهتر به پرسنل یاری رساند.
۴- گاهی اوقات بازخورد مثبت و صادقانه بدهید.
ارائه بازخورد چه مثبت و چه منفی لازم است. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد حتی ارائه بازخورد منفی به‌مراتب بهتر از عدم ارائه هرگونه بازخوردی است. در تعامل‌های خود باید از هر دو نوع بازخورد به‌موقع استفاده کنید تا هدایت همکاران در مسیر دلخواه به خوبی پیش رود. علاوه بر ارائه بازخوردها، با تیم خودتان درباره چشم‌اندازتان و چگونگی طی کردن مسیر تا به امروز صحبت کنید. در آخر باید کمک کنید تا افراد اثرگذاری خودرا در مسیر رسیدن به اهداف حس کنند.
وظایف رهبر کسب و کار و سازمان در تعداد تیم: بالای ۱۰ نفر
۱- مدیران مناسب را جذب کنید.
در مسیر رشد سازمانی و هم‌راستا با بزرگ شدن مجموعه، کسب و کارتان نیازمند جذب مدیرانی با کیفیت برای ارتقا بیشتر است. باید به خاطرداشته باشیدکه هر مدیر یا سرپرست می‌تواند ۷-۸ همکار را رهبری نماید، البته این عدد زمانی محقق می‌شود که انتخاب شما، انتخاب مناسبی جهت سرپرستی باشد.
یکی دیگر از ویژگی‌های مدیر یا سرپرست خوب قابلیت انتقال مطلوب اطلاعات در بین سطوح است. یک مدیر میانی باید مترجم توانمندی در انتقال خواسته‌های مدیران ارشد به پرسنل و همچنین خواسته‌های مشروع پرسنل به مدیران باشد. در غیر این صورت همراهی حداقل یک طبقه را از دست خواهد داد.
انتخاب سرپرست یا مدیر سازمانی از دو قسمت قابل انجام است: ۱- از درون سازمان ۲- از بیرون سازمان که هرکدام مزایا و معایب خاص خودرا دارد. به یاد بسپارید که انتخاب مدیر یا سرپرست از درون سازمان نیازمند اقدامات مناسبی است که باید از مدت‌ها قبل صورت گرفته باشد، یعنی در زمان استخدامشان که آیا فرد موردنظر توانمندی رشد و توسعه مهارت‌هایش را دارد یا نه؟
۲- انتقال پیام‌های شفاف و صریح به واحدهای مختلف
شفافیت در ارتباط خصوصاً زمانی که سازمان در مسیر رشد قرار گرفته و بین شما و همکاران واحدهای مختلف یک واسطه قرار دارد از الزامات مدیریت بهینه شماست. زمانی که این حلقه ارتباطی بین شما و پرسنل قرار گیرد، نباید اجازه دهید ارتباطاتتان به‌کلی با بخش‌های مختلف قطع شود. باید به‌صورت مستمر و هفتگی با واحدهای مختلف حتی به‌صورت فردبه‌فرد ارتباط داشته باشید تا بتوانید هرلحظه نبض سازمانتان را به بهترین شکل ممکن چک کنید.
۳- سبک رهبری مناسب را برگزینید.
زمانی که شناخت مناسبی از تیمتان حاصل کردید باید سبک رهبری مشخص‌شده داشته باشید. باید راه‌های انگیزش همکارانتان را بشناسید و بدانید که ارتباطات نزدیک‌تر و مشارکت در امور انگیزه بیشتری می‌دهند یا استقلال در امور؟ آیا باید به فعالیت‌های گروهی پاداش دهید یا فردی؟
درصورتی‌که سبک رهبری مؤثر و راهبردی خود را به‌درستی مشخص نکنید، احتمالاً برآیندی از سبک‌های مختلف خواهید بود که نتیجه‌ای جز سردرگمی و بلاتکلیفی برای شما و سازمانتان نخواهد داشت.
۴- تفویض اختیار را به خوبی فرا بگیرید و اجرا نمایید.
اولین گام برای تفویض اختیار ، کنار گذاشتن ترس واگذاری امور و کم شدن کیفیت آنهاست. در گام اول باید بپذیرید که تفویض نه تنها باعث افت شما و مجموعه‌تان نمی‌شود. بلکه در بلندمدت باعث رشد و توسعه سازمانتان خواهد شد. رمزی دیو در کتاب هنر تفویض اختیار می‌گوید افراد واجد شرایط برای تفویض اختیار دارای ۲ ویژگی هستند؛ صداقت و صلاحیت. به نظر وی افرادی که این دو ویژگی راداشته باشند تا ۸۰ درصد توانایی انجام کارها باکیفیت شمارا دارند.
باید یادآور شوم که تفویض اختیار به این معنی نیست که تمام کارها را دیگران انجام دهند و شما مسئولیتی در قبال آن کارها نداشته باشید. در تفویض باید اختیار، حمایت و قدرت تصمیم گیری را به فرد موردنظر بدهید. تفویض بدون دادن این امتیازات تفویض نیست! تفویض هم یک مهارت است و باید با تکرار و تمرین در آن خبره شوید. اگر تفویض را یاد نگیرید سازمانتان از ۴-۵ نفر بزرگ‌تر نخواهدشد.
تعداد تیم: بالای ۲۰ نفر
برای هدایت سازمان‌های بالای ۲۰ نفر باید زیر ساخت‌های لازم را فراهم نمایید. که در ادامه برخی از این زیرساخت‌ها را باهم مرور می‌کنیم.
ارزش‌های سازمانی باید همچون خون در رگ‌های سازمانتان جاری باشد. باید تمامی اعضا با ارزش‌های سازمانی هرروز زندگی کنند. فرآیندها و آیین نامه‌های استخدامی، انضباطی، برنامه ریزی‌های سالیانه و ماهانه و حتی بودجه بندی‌ها را باید مشخص نمایید.
پیشنهاد مطالعه:
۱- در ارتباط با کارمندان خودتان خلاقیت داشته باشید.
هرچه سازمانتان بزرگ‌تر می‌شود ارتباطات درون سازمانی‌تان رسمی‌تر و دورتر خواهدشد. به همین دلیل باید ارتباطات نزدیک خودرا به‌صورت دوره‌ای و مداوم پیگیری کنید. باید به خاطرداشته باشید که هرچه سازمانتان بزرگ‌تر می‌شود. افراد چشم انداز کلی سازمان را فراموش می‌کنند و بیشتر درگیر بخش و دپارتمان خودشان می‌شوند. دقیقاً به همین دلیل هم باید ارتباطات خودرا با اعضا سازمان حفظ کنید تا آنها از مسیر اصلی خارج نشوند.
۲- آماده رویارویی با مشکلات روزانه باشید.
زمانی که سازمان در حال رشد فیزیکی و کاریست، بیشتر زمانتان صرف جلسات کاری خواهدشد و باید برای چنین رویه‌ای آماده‌باشید. در چنین شرایطی مدیرانی که آمادگی لازم را ندارند و زیر ساخت‌های لازم را ایجاد نکردند، تعداد و دفعات از کوره در رفتنشان افزایش می‌یابد و حتی هرروز اتفاق می‌افتد. چرا؟ چون راه حل‌های گذشته دیگر پاسخگوی شرایط حال حاضر نیست!. در این مرحله حل مسئله یکی از وظایف روزانه شرهبر کسب و کار و سازمان است. این چالش جزئی لاینفک از زندگی کاریتان خواهدشد.
یکی از اصلی‌ترین چالش‌های رهبر عصر حاضر تعامل سازنده با کارمندان سرسخت است. در مقاله “چگونه هنر مدیریت کارکنان را یاد بگیریم؟” با شناسایی ویژگی‌های کلیدی این کارمندان و راه‌های تعامل سازنده با آنان را مرور می‌کنیم.
در آخر باید خاطرنشان کنم که هیچ فرمول یا معجونی برای رهبری و مدیریت مؤثر وجود ندارد اما می‌توانید با آموزش و تکرار تبدیل به یک رهبر فوق العاده شوید.